ข้าพเจ้าเคยสงสัยว่า
คำว่า บางปะกง หมายความว่าอย่างไร
เพราะดู ๆ ชื่อไปก็ไม่เห็นจะสื่อความ
ตามประสาคนชอบอำ
ข้าพเจ้าก็มักจะคิดหาประวัติศาสตร์ส่วนตัวเอาไว้เพื่ออำชาวบ้าน
ทีนี้ก็ว่าด้วยประวัติความเป็นมาของ บางปะกง
บางปะกงนั้น มีตำนานเล่าขานกันมาว่า
ชาวจีนโพ้นทะเล ได้ล่องเรือจนกระทั่งเข้ามาถึงแถวถิ่นนี้
ซึ่งความก็เล่าว่า ชาวจีนที่มานั้น มีลูกมีเมียที่เมืองจีนมาก่อน
ครั้นต่อมา ลูกก็มีหลาน หลานได้ฟังเรื่องราวของปู่
ก็ออกตามหา จนกระทั่งมาเจอปู่ที่แถวถิ่นนี้
ก็เลยได้ชื่อว่า บางปะกง
ก็คือบางที่หลาน ปะ กับ กง หรือ ก๋ง นั่นเอง
อันนี้เป็นข้อสันนิษฐานที่ ๑
ต่อไปเป็นข้อสันนิษฐานที่ ๒
ถ้าเราขับรถมาตามถนนเส้นบางนา-ตราด
เราจะเห็นว่า มีหลาย ๆ บางที่มีชื่อเป็น จำพวก เดียวกัน
ไล่มาตั้งแต่ บางนา ก็คือ มี นา
บางบ่อ ก็คือ มี บ่อน้ำ
บางวัว ก็คือ มี วัว
(ถ้าสังเกตให้ดี ๆ จะเห็น บางควาย ด้วย )
ซึ่งล้วนแล้วเกี่ยวเนื่องกับการเกษตรกรรมทั้งสิ้น
ดังนั้น บางปะกง ก็น่าจะต้องเกี่ยวกับ การเกษตรกรรมเช่นกัน
จึงสันนิษฐานว่า บางปะกง ก็น่าจะมาจาก บาง ที่ ซ่อมกง
กง ก็คือวงของล้อเกวียน นั่นเอง
เพราะ ปะ ก็มีความหมายอีกอย่างหนึ่งว่า ซ่อมโดยเอาอะไรปิดทับลงไป
อันนี้เอาไว้อำกันเล่น ๆ
ส่วนข้อมูลที่มาจากนักวิชาการอย่าง สุจิตต์ วงษ์เทษ
ก็ว่า
"บางปะกง มีชื่อเดิมว่า บางบองกอง, หรือบางมังกง เป็นชุมชนหมู่บ้านประมงชายฝั่ง อยู่ปากน้ำบางปะกงปลายสุดออกอ่าวไทย เลยเรียกแม่น้ำทั้งสายตามชื่อชุมชนหมู่บ้านที่อยู่ปากน้ำว่าบองกอง, มังกง แล้วกร่อนเป็นบางปะกง
บาง เป็นคำร่วมเก่าแก่ของคนสุวรรณภูมิทุกเผ่าพันธุ์ หมายถึงทางน้ำเล็กๆ ที่ไหลเชื่อมกับทางน้ำใหญ่กว่า แล้วมีชุมชนตั้งอยู่ตรงปากทางน้ำที่เชื่อมกันเรียกว่าบาง
ปะกง เป็นคำกร่อนจากคำเขมรว่า บงกง อ่านว่าบ็องกอง แปลว่า กุ้ง
แต่บางทีเชื่อกันว่าเป็นคำเรียกปลาชนิดหนึ่งว่ามังกง (อาจเลียนเสียงและรูปจากมังกร อย่างเดียวกับ กุ้ง-กั้ง ฯลฯ) มีใช้เก่าสุดในโคลงกำสรวลสมุทร (ราว พ.ศ. 2025) มีชื่อ ปลามังกง, ปลาทุกัง, ปลาฉลาม ว่า “มังกงทุกังฉลาม เห็นโห่”
นิราศเมืองแกลงของสุนทรภู่ เรียกคำเต็มว่า บางมังกง เป็นชุมชนหมู่บ้านประมงชาวจีน (เจ๊ก) มีในกลอนว่า
ถึงหย่อมย่านบ้านบางมังกงนั้น
ดูเรียงรันเรือนเรียบชลาสินธุ์
แต่แล้วบ้านตากปลาริมวาริน
เหม็นแต่กลิ่นเน่าอบตลบไป
เห็นศาลเจ้าเหล่าเจ๊กอยู่เซ็งแซ่
ปูนทะก๋งองค์แก่ข้างเพศไสย
เกเลเอ๋ยเคยข้ามคงคาลัย
ช่วยคุ้มภัยปากอ่าวเถิดเจ้านาย"
ทีนี้ถ้าใครผ่าน ๆ มาแถวนี้
ก็จะเห็นอีกบางหนึ่ง ก็คือ บางพลี และ บางเสาธง
แต่ละชื่อล้วนน่าสนใจทั้งสิ้น
ก็ลองไปค้น ๆ ดูเองก็แล้วกันครับ
จะได้ไม่ถูกอำ
หุหุ
ธัชชัย ธัญญาวัลย
๒๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น